عنوان
پدید آورنده
موضوع
رده
کتابخانه
محل استقرار
۱۰-۲۲۲۲۸
فارسی
دره التاج لغره الدباج
[نسخه خطی]
/ از: قطب‌الدین محمود شیرازی
، ح، قرن ۱۲ق.
؛ رحلی. ۵/ ۲۲*۳۵ سم. ۸۹۹ص. ۲۹س.
1
1
اگرچه بر ضمیر ارباب کیاست و خاطر اصحاب فراست... .
آغاز منطق (رئوس ثمانیه): و چون از فهرست کتاب فارغ شدیم گاه آن آمد که شروع در مقصود کنیم و منطق را به جهت آنکه آلت تحصیل دیگر علوم است...تعرض به اموری رساند که قدما روس ثمانیه خوانند...(ج 172) و چون این معلوم شد...گوئیم (بسمله) جمله اول در منطق و این جمله یک فن است... .
مسلم است که تاریخ مذکور تاریخ این نسخه نیست ولی احتمال می‌رود قطب‌الدین در همین تاریخ رجب ۷۰۵ق از تالیف این کتاب فراغت یافته و در هر صورت تاریخ کتابت نسخه اصل این نسخه (با واسطه یا بی‌واسطه) اقدم از نسخه تقوی است (این نسخه اکنون برای کتابخانه مجلس خریداری شده (ش ۴۷۲۰).) که در ذیحجه ۷۰۵ق تحریر یافته و آقای مشکوه آن را اساس چاپ دره التاج قرار داده‌اند. نکته‌ای که این احتمال را تقویت می‌کند آن است که صدر این جمله آخرین، در پایان بخش‌های مختلف کتاب دیده می‌شود و مولف جمله «بفرخی و پیروزی تمام شد» را در خاتمه بسیاری از بخش‌ها آورده است.
نوع خط:
تزئینات متن:
تزئینات متن:
نوع کاغذ:
تزئینات جلد:
نستعلیق.
برخی از عنوان‌ها با قلم ثلث سیاه و یا شنگرف است.
در آغاز بخش‌ها چند جمله و گاه چند سطر به شنگرف نوشته شده.
متن و حاشیه آهارمهره متن نخودی روشن و حاشیه نخودی سیر.
تیماج قهوه‌ای مندرس با عطف چرم زرشکی.
1
1
در کنار بسیاری از برگ‌ها، نسخه بدل‌هایی ضبط شده.
بر پشت و یک برگ اضافی در آغاز نسخه چهار بیت شعر از آذری طوسی به خط نویسنده نسخه بدل‌ها و نویسنده فهرست اجمالی مزبور دیده می‌شود.
از ص 803- 871 همه برگ‌ها وصالی و تعمیر شده و هرجا وصله‌های بزرگ زده شد و روی آن از نو نوشته شده.
در آخرین برگ که آخرین برگ خاتمه و نونویس است نوشته شده: «به فرخی و پیروزی تمام شد کتاب دره التاج لغره الدباج در روز جمعه دوازدهم شهر رجب سال بر هفتصد و پنج از هجرت نبوی مصطفوی صلی الله علیه و علی آله و اصحابه الطاهرین. سنه ۷۰۵».
فهرست اجمالی بخش‌ها بر پشت نخستین برگ نسخه نوشته شده: آغاز فهرست ص ۳۳.
آغاز منطق ص ۴۶.
آغاز فلسفه اولی ص 103.
آغاز طبیعیات ص ۱۴۰.
آغاز هندسه ص ۱۸۴.
آغاز هیئت ص 319.
آغاز ارثماطیقی ص ۴۱۳.
آغاز موسیقی ص ۴۳۷.
آغاز علم الهی ص ۵۱۷.
آغاز خاتمه (فقه و حکمت عملی) ص ۵۵۹.
آغاز قطب دوم خاتمه ص ۶۹۷.
ماخذ فهرست: مجلد سوم، صفحه ۲۴۷۰- ۲۴۷۲.
0
این دانشمند علوم متدوال زمان خویش را در این کتاب در یک «فاتحه» پنج «جمله» و «خاتمه» بدین ترتیب گرد آورده: فاتحه مقدمه‌ای درباره علم و تقاسیم آن در سه فصل و فهرست کتاب و در آخر روس ثمانیه علم منطق.
جمله اول منطق- یک فن مشتمل بر هفت مقالست.
جمله دوم فلسفه اولی مشتمل بر دو فن.
جمله سوم علم اسفل دارای دو فن.
جمله چهارم علم اوسط (ریاضی)، مشتمل بر چهار فن ۱. هندسه ۲. مجسطی ۳. حساب ۴. موسیقی.
جمله پنجم علم اعلی - الهی اخص - دارای دو فن.
خاتمه دارای چهار قطب.
قطب اول. در اصول دین - مشتمل بر چهل مسئله.
قطب دوم. در فروع - ۲ قاعده و شامل چهار رکن.
قطب سوم. حکمت عملی - شامل چهار قاعده.
۱۸۲۸
ایران
کتابخانه٬ موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی
20120907
MF
87856
a
Y
