عنوان

تجزیه ارتباط ژن‌های پاکوتاهی با عملکرد دانه، اجزای عملکرد و ارتفاع بوته در تلاقی‌های دیالل گندم نان تحت تنش خشکی آخر فصل

شماره

‭۱۴۶۹۵پ‬

زبان متن نوشتاري يا گفتاري و مانند آن

per

عنوان اصلي

تجزیه ارتباط ژن‌های پاکوتاهی با عملکرد دانه، اجزای عملکرد و ارتفاع بوته در تلاقی‌های دیالل گندم نان تحت تنش خشکی آخر فصل

نام نخستين پديدآور

/بهنام ناصریان خیابانی

نام ناشر، پخش کننده و غيره

: کشاورزی

تاریخ نشرو بخش و غیره

، ‮‭۱۳۹۴‬

نام توليد کننده

، راشدی

متن يادداشت

چاپی

جزئيات پايان نامه و نوع درجه آن

دکتری

نظم درجات

اصلاح نباتات (گرایش ژنتیک - بیومتری)

زمان اعطا مدرک

‮‭۱۳۹۴/۱۲/۰۱‬

کسي که مدرک را اعطا کرده

تبریز

متن يادداشت

ارتفاع بوته یکی از صفات مهم تبیین کننده عملکرد دانه گندم است و کاهش ارتفاع از اهداف مهم در برنامه‌های اصلاحی گندم است .این تحقیق، به‌منظور بررسی ترکیب‌پذیری عمومی و خصوصی، تعیین نوع عمل ژن و سهم هرکدام از اجزای ژنتیکی، میزان وراثت‌پذیری و همچنین بررسی قابلیت کاربرد لاین جهش‌یافته پاکوتاه به‌عنوان منبع ژن‌های پاکوتاهی در اصلاح ارقام پابلند و حساس به ورس، انجام گرفت .سه رقم بومی منطقه سیستان و بلوچستان) کلک افغانی، بولانی سفید و بولانی قهوه‌ای(، رقم تجن و لاین جهش‌یافته‮‭۴۸) - (AS‬به‌صورت دیالل کامل تلاقی داده شدند و جمعیت ‮‭F۲‬ حاصل به همراه لاین‌های والدی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار و در دو شرایط تنش کمبود آب آخر فصل) قطع آبیاری در مرحله ظهور سنبله (و شرایط آبیاری عادی طی دو سال ارزیابی شدند .تجزیه واریانس مرکب نشان داد که بین ژنوتیپ‌ها از نظر کلیه صفات اندازه‌گیری شده به‌جز قطر پدانکل اختلاف معنی‌دار وجود دارد .از نظر صفات سطح برگ پرچم، تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبلچه در سنبله، طول سنبله، طول پدانکل، قطر میانگره دوم، قطر میانگره سوم و قطر پدانکل بین شرایط تنش و عادی تفاوت معنی‌صدار مشاهده نشد .اثر متقابل ژنوتیپ‌ محیط برای همه صفات به‌جز عملکرد دانه و حداکثر کارایی کوانتومی غیر معنی‌صدار بود که نشان‌دهنده رفتار مشابه ژنوتیپ‌ها در دو محیط بود .تجزیه دیالل به روش گریفینگ و هیمن نشانگر کارا بودن مدل افزایشی-غالبیت برای اغلب صفات مورد مطالعه بود .عمل ژن برای صفات فیزیولوژیکی به‌جز شاخص کلروفیل برگ، سطح برگ پرچم و حداکثر کارایی فتوسیستم ‮‭II‬ به‌صورت فوق غالبیت برآورد شد .وراثت شاخص کلروفیل برگ و سطح برگ پرچم به‌صورت غالبیت ناقص و حداکثر کارایی فتوسیستم ‮‭II‬ غالبیت کامل بود .عمل ژن برای تعداد دانه در سنبله اصلی، تعداد سنبلچه و وزن هزار دانه به‌صورت غالبیت ناقص و برای سایر صفات مرتبط با عملکرد به‌صورت فوق غالبیت بود .همچنین عمل ژن برای ارتفاع بوته و اجزای آن غالبیت ناقص و برای طول سنبله به‌صورت فوق غالبیت تظاهر داشت .تفکیک اثرات ترکیب پذیری عمومی و خصوصی نشان از تفاوت اثرات بر مبنای والد پدری و مادری داشت .تجزیه دیالل ارتفاع بوته به روش گرافیکی بای‌پلات، ژنوتیپ‌های مورد بررسی به دو گروه هتروتیک شامل بولانی قهوه‌ای و لاین جهش‌یافته‮‭۴۸ - AS‬در گروه اول و لاین‌های بولانی سفید، کلک افغانی و تجن در گروه دیگر تفکیک کرد .در نهایت نتایج این تحقیق نشان داد لاین جهش‌یافته‮‭۴۸ - AS‬می‌تواند در برنامه‌های اصلاحی به‌منظور کاهش ارتفاع بوته و افزایش عملکرد از طریق افزایش طول سنبله استفاده شود .با توجه به وراثت‌پذیری بالای ارتفاع بوته و نیز نقش بیشتر اثرات افزایشی در کنترل آن می‌توان گزینش برای پاکوتاهی را از نسل‌های اولیه آغاز نمود

متن يادداشت

environment interaction was not significant for all the traits except grain yield indicating the similar response of the genotypes to environmental conditions. Diallel analysis using Griffing-Haymans method showed that additivedominace model could satisfy the genetic control of most of the traits. Gene effect for physiological traits except for SPAD, flag leaf area and Fv/Fm was estimated as over dominance. SPAD and flaf leaf area were controlled by the genes with partial dominance and gene action for Fv/Fm was dominance. Number of seed per spike, Number of spikelet and 1000 grain wight were under control of genes with partial dominance action, whereas for other yield traits, the gene action was estimated as over-dominance. Spike length was controlled by over-dominance gene action and gene action for plant height and other grain yield components was partial dominance. Partitioning the GCA effects show that the contribution of each parent to the cross combination could be different when this particular parent is used as a male or, alternatively, female. Therefore to achieve more GCA and SCA effect should be considered the cross combination. Diallel analysis using GGE bi-plot assigned the parental genotypes into two heterotic groups as Bolani Brown, and dwarf mutant AS-48 in group one and Tajan, Kelak Afghani, Bolani white in group two. The results revealed that dwarf mutant (AS-48) could be used to reduce plant height and grain yield in wheat breeding program. Considering high heritability and additive gene effect for plant height, selection for plant height could be possible in early generations. ‌ Plant height is one of the most important attribute of wheat grain yield and reduction of plant height is one of the important goal in wheat breeding program. This research was conducted to evaluate general and specific combining abilities, determine gene effect, contribution of each genetic parameters and heritability and assess the applicability of dwarf mutant as a source of dwarf genes for breeding of tall wheat. Three Sistan and Baluchistan landraces Brown Bolni, White Bolani and Kelak Afghani), a dwarf mutant line and Tajan cultivar were crossed in full diallel fashion and resulting F2 genotypes along with parental genotypes were evaluated using randomized complete block design with three replications in two years under terminal water deficient and normal irrigation conditions. Combined analysis of variance revealed significant differences among the genotypes for all the studied traits except peduncle diameter. Flag leaf area, number of seed per spike, number of spikelet per spike, spike length and peduncle, second and third and peduncle diameter didn't affect by terminal drought stress. Genotype

مستند نام اشخاص تاييد نشده

ناصریان خیابانی، بهنام

مستند نام اشخاص تاييد نشده

سعید اهری زاد، سعید، استاد راهنما

مستند نام اشخاص تاييد نشده

محمدی، سید ابوالقاسم، استاد مشاور

يادداشت عمومي

سیاه و سفید

وضعیت فهرست نویسی

نمایه‌سازی قبلی