حمد و سپاس بیقیاس مر خداوندی را که در مشکوه دل انسان چراغ و لکن یسعنی قلب عبدی المومن برافروخت... اما بعد این چند کلمه است افزوده کلک عبید الاحرار محمد دهدار که امید که منظور نظر قبول همگنان گردد...
...اگر دانی و گر هرگز ندانی که باقی تا ابد باقی بمانی و الله یقول الحق و هو یهدی السبیل.
در دیباچه این رساله و چند رساله دیگر که با این رساله در یک دفتر است، نام مولف محمد بن محمود دهدار یا محمد دهدار آمده اما در مراجع و کتب تراجم نام دهداری که تالیفات زیاد در جفر و توحید (و از جمله نفایس الارقام موجود در این دفتر) دارد ابومحمد محمود بن دهدار است که در ۱۰۲۶ق. درگذشته. رسالههایی دیگر از دهدار در دست ما است که نام مولف در آن محمد بن محمود قید شده و او گویا معینالدین محمد پسر محمود دهدار معروف است. در برخی از مراجع و فهرستها مولفات ابومحمد محمود دهدار به محمد دهدار که شاعر و متخلص به بفانی بوده و در سورت هندوستان در ۱۱۰۶ق. درگذشته است نسبت داده شد. مرحوم نفیسی در تاریخ نظم و نثر اصرار ورزیده است بر اینکه نام دهدار شاعر متخلص به فانی، احمد بوده و در ۱۰۱۰ق. درگذشته.
نوع خط:
نوع کاغذ:
تزئینات جلد:
نستعلیق تحریری متوسط.
فرنگی آهار مهره کرده.
میشن خرمایی داغدار بیمقوا.
ماخذ فهرست: مجلد پنجم، صفحه ۳۸۱۱-۳۸۱۴.
نک: فهرست ریو، ۲/ ۸۱۶؛ ذریعه، ۵/ ۶۷ و ۲۶۲، ۷/ ۲۱۹-۹/ ۷۷۷ و ۱۸/ ۱۵۷؛ تاریخ نظم و نثر از سعید نفیسی، ۶۵۵۳۹۷-۹۵۶، ۷۴۲، ۸۰۷، ۸۰۸ و ۸۳۷. مجلس، ش ۲۱۵۸ و ۲۱۵۹.
این رساله دارای یک مقدمه و ۳ فصل و یک خاتمه (یا چهار فصل) است:
مقدمه. در شرف و فضیلت انسان.
فصل اول. تقسیم موجودات به واجب و ممکن به طریق اهل استدلال.