/ از: یوسف بن جنید توقانی ترک ( -۹۰۲ق.) و معروف به اخیزاده (یا) اخی چلبی.
۸۹۴ و ۹۴۳ق.
ص ۶۵۳-۶۹۹.
خشتی. ۱۴*۴۱/۵سم. ۷۴۰ص. ۱۳، ۱۵، ۱۹س.
1
2
2
(بسمله) الحمد لله الذی انزل الذکر الحکیم... و بعد فانه من المقومات المسلمه عند العقلاء و الکلمات المصدقه لدی الفضلاء ان فضیله الانسان... و ها انا اشرع فی المقصود... سوره هود... قوله الرا کتاب مبتداء و خبر او کتاب خبر مبتداء محذوف... .
... هذا آخر ما تیسر لنا من تحشیه ما فی تفسیر هاتین السورتین الحمد لله علی التمام.
به دنبال این رساله چند آیه پراکنده با خطی دیگر نوشته شده و بدین گونه: ص ۷۰۹: تفسیر آیه میثاق، ما یتعلق به تفسیر قوله تعالی و اذا اخذ ربک من بنی آدم الی قوله بما فعل المبطلون و اعلم ان المفسرین اختلفوا فی المیثاق المفهوم من قوله تعالی و اذاخذ ربک من بنی آدم من...
ص ۷۱۱: قسمتی از تفسیر کشاف: و قطعنا هم فی الارض امما منهم الصالحون و منهم دون ذلک و بلوناهم بالحسنات و السیات لعلهم یرجعون فخلف من بعدهم خلف ورثوا الکتاب یاخذون عرض هذا الادنی و یقولون... کشاف قوله و الذی علیه المجربا...
... عند الجمیع فلوکان فی التشنیع علی یصیر لم یذکر. لکنه قال ما قال فماذا بعد الحق الا الضلال و قل جاء الحق و زهق الباطل.
در فهرست مولفات مولف که بغدادی در هدیه العارفین آورده است و عمر رضا کحاله نیز از بغدادی نقل کرده و همچنین در کشف الظنون و ذیل آن، از حاشیه اخیزاده بر انوار التنزیل یاد نشده. اخیزاده این حاشیه را (به طوری که در دیباچه مبسوط کتاب نیز تصریح شده است) تنها بر بخش تفسیر سوره هود و... از تفسیر بیضاوی نوشته زیرا بیشتر حواشی تفسیر بیضاوی فاقد آن است و دانشمندانی که در صدد توضیح معضلات تفسیر قاضی بیضاوی برآمده و بر آن حاشیه نوشتهاند، موفق به اتمام حاشیه خور نشد و یا قبل از اینکه تالیف آنها به این قسمت برسد، درگذشتهاند. اخیچلبی در دیباچه، از سلطان بایزید خان پسر سلطان محمدخان عثمانی یاد کرده.
نوع خط:
نوع کاغذ:
تزئینات جلد:
نسخ (جز چند برگ که نستعلیق است).
ترکی ضخیم.
تیماجی قهوهای ضخیمتر.
1
این رساله که با چند قلم نوشته شده است و علاوه بر کتابها و رسالهها (که اکثر در تفسیر است) یادداشتهای پراکنده در بیشتر صفحات سفید آن موجود و بین رسالهها نوشته شده. اکثر صفحات دفتر محشی است.