الحمد لله رب العالمین و الصلاه و السلام...اما بعد فان جناب العالم...العامل...الحاج الشیخ محمد نجل شیخنا...الشیخ جعفر...لما تشرفنا بخدمته...اختبرناه بجمله وافره من معضلات المسائل... .
...خادم الشریعه المطهره محمدقاسم النجفی بن الشیخ محمد بن الشیخ علی النجفی قدس سره و طهر رمسه.
وی همان محمد جعفر سلطان العلماء سبط ابن عاشور است و در ص 5 فهرست ج 7 (چاپ اول) (ذیل همین شماره) به هنگام شناساندن این اجازه روایت احتمال دادهام که گیرنده اجازه از شیخ قاسم، شیخ محمد پسر شیخ جعفر کاشف الغطاء است. ولی پس از چاپ صفحه مزبور، دریافتم که احتمال مزبور به کلی خطاست و عصر و سن سال درگذشت (شیخ محمد کاشف الغطاء در جهت عراق در عصر عثمانی دارای ریاست و نفوذ فراوان و معروف به «ندو» بود «ندر» کلمهای ترکیبی به معنی «چه هست؟». به نوشته امین عاملی از آن رو بدین عنوان شهرت یافت که در مواردی که یکی از مردم عراق مورد مزاحمت افراد و مامورین عثمانی میگشت، شیخ محمد حاکم و یا مامور برجسته عثمانی را احضار میکرد و به ترکی میپرسید چه شده. نفوذ و قدرت شیخ به حدی بود که با همین کلمه اعتراض آمیز، رفع مشکل میگشت و نمایندگان دولت عثمانی جسارت آن نداشتند که با او درافتند، عاملی درگذشت او را در 1247ق ضبط کرده، اعیان الشیعه، چاپ بیروت 1403ق 9/200) شیخ محمد پسر شیخ جعفر کاشف الغطاء با شاگردی وی در نزد شیخ قاسم نجفی ( -1290ق و صاحب کنز الاحکام فی شرح شرایع الاسلام) متناسب نیست. علاوه بر این، از شیخ محمد «ندر» تالیفی یاد نشده در صورتی که صاحب اجازه تالیفاتی دارد و استاد او شیخ قاسم نجفی در آغاز یکی از مولفات هر خیارات شرح شرایع و به خط خویش برای او اجازه اجتهاد نوشته است.
شیخ محمد صاحب اجازه پسر شیخ جعفر بن محمد بن عاشور کرمانی معروف به شیخ رضایی است و به نوشته ذریعه تقریر درس پدر خود را در دو جلد و نیز شرحی آمیخته بر خیارات شرایع نوشته (نسخه ضمیمه اجازات خیارات و برخی بخشهای تقریرات است تاریخ درگذشت شیخ محمد 1294ق) (4 سال پس از درگذشت شیخ قاسم نجفی صاحب اجازه) است و به نوشته صاحب ذریعه، حاج ملا باقر، سرگذشت او را در جنه النعیم آورده. فرزند وی شیخ جعفر سلطان العلماء دارای کتابخانهای بزرگ در تهران بوده (که گویا بعدا پراکنده شده و چندین نسخه از آن را که مهر بزرگ و مدور «جعفر بن محمد بن سلطان العلماء» را جای به جا دارد در ختم کتب مرحوم امام جمعه خویی میبینیم.
نوع خط:
نوع خط:
نوع کاغذ:
تزئینات جلد:
این دفتر از ص ۴ تا آخر به نسخ تحریری.
اجازه شیخ قاسم به صاحب کتاب به خط نسخ تحریری مجیز است.
فرنگی شکری رنگ.
تیماج قرمز.
1
در کنار آخرین برگ این نوشته دیده میشود: «این تقریرات از مرحوم مغفور والد طاب ثراه در فقه است که در نجف اشرف نوشته شده است».
ماخذ فهرست: مجلد چهارم، صفحه ۳۰۲۰- ۳۰۲۱.
شرح شرایع الاسلام
/ شیخ محمد بسط ابن عاشور (شیخ محمد پسر شیخ جعفر بن محمد بن عاشور کرمانی) ( -1294ق)