عنوان

بررسی و تحلیل سیر معتزله پژوهی در قرن بیستم میلادی

فارسی

بررسی و تحلیل سیر معتزله پژوهی در قرن بیستم میلادی

حسن زرنوشه فراهانی، سهیلا پیروزفر

قم

بهار /1394

دانشگاه قم

کشف و انتشار نسخه های خطی معتزله و در رأس آن ها دو کتاب «الانتصار» و «المغنی» در اوایل قرن بیستم میلادی، باعث شد مذهب معتزله که از قرن ها پیش مورد بی توجهی قرار گرفته بود، بار دیگر کانون توجه محققان قرار گیرد و در این راستا تحقیقات بی شماری در جهت معرفی اندیشه های معتزله انجام شود. در این مقاله، سیر معتزله پژوهی در قرن بیستم در سه مرحله ی زمانی بررسی می شود؛ مرحله اول، نیمه ی نخست قرن بیستم یعنی زمان انتشار کتاب «الانتصار» و سایر تحقیقاتی است که در پی آن صورت گرفت. مرحله دوم، آغاز دهه ی 60 تا اواخر دهه ی 80 میلادی است که سرآغاز و نقطه ی عطف آن، کشف «المغنی» قاضی عبدالجبار در یمن است که به دنبال آن نسخه های خطی دیگری از عبدالجبار و سایر متقدمان معتزله منتشر شد و تحقیقات متعددی نیز ناظر بر آراء عبدالجبار نگاشته شد. مرحلۀ سوم نیز دو دهۀ پایانی قرن بیستم با ویژگی افزایش گستره ی موضوعی تحقیقات است.

معتزله;نسخه های خطی;علم کلام;شخصیت ها;الانتصار;المغنی;معتزله پژوهی;قاضی عبدالجبارمعتزلی;فرق کلامی;

اهل سنت;اسلام در جهان معاصر;متون معتزلی;معتزله پژوهی در عربستان;روشنفکران عرب;محنه;خاورشناسان;اشاعره;عقل اعتزالی;

مقاله;