شواهد تاریخی نشان دهنده این است که معماری حرم مطهر بیشتر مربوط به دوره صفویه و قاجاریه میباشد و در این دورانها به هنر خوشنویسی اهمیت زیادی داده میشده، چنانکه شاهکارهای بزرگی از این دورهها باقی است، تا آنجا که در بعضی از دورانهای تاریخی در بین شاهزادگان نیز خوشنویسانبزرگی یافت میشود، مثل ام السلمه و ضیاء السلطنة که دختران فتحعلی شاه قاجار میباشند و در خط نسخ مهارت زیادی داشتهاند. (4) در حرم مطهر حضرت معصومه(س) از این دو دوره تاریخی (صفویه و قاجاریه) چند نمونه وجود دارد، که به حق از شاهکارهای بزرگ خوشنویسی است و شاید در بین کتیبههای موجود در حرم مطهر هیچ یک از آنها به اندازه دو اثر بزرگی که به توضیح آن خواهیم پرداخت، نباشد; زیرا این دو اثر بزرگ و یا به عبارت بهتر و صحیحتر این دو شاهکار هنری توسط دو تن از خوشنویسانی به وجود آمده که قطعات و آثارشان روشنیبخش دیده هر بیننده صاحب هنر میباشد. نکتهای که در مورد خط میرزا آقا قابل توجه است، این میباشد که هر چند او در کتابت و مشق نیز از مهارت زیادی برخوردار بوده، ولی در کتیبهنگاری دست قویتری داشته و به گفته بعضی از اساتید معاصر کتیبههای میرزا آقا در صحن مطهر حضرت معصومه(س) در نوع خود کم نظیرند. از این رو کتیبههایی که از میرزا آقا و نستعلیقنویسان معاصر او بجای مانده دارای اهمیتی چند برابر میباشد; زیرا این کتیبهها که حاصل تجربیات هنرمندان گذشته است، میتواند سرمشقهای بسیار خوبی برای کتیبهنگاران متاخر باشد و شاید بتوان گفت در فن کتیبهنگاری (به خط نستعلیق) آثار میرزا غلامرضا و میرزا آقا از بهترین کتیبههای موجود به شمار میآیند..."
فرهنگ کوثر
،شماره ۱۸ (۴ صفحه - از ۶۴ - ۶۷)
، شهریور ۱۳۷۷
معصومه
Masumah bint Musa al-Kazim
بنت موسیکاظم(ع)
، ۱۷۳؟ - ۲۰۱؟ق.
a01
a01
آستانه حضرت معصومه(ع)
خوش نویسان
Calligrapher
کتیبهها
Inscriptions
هنر
Art
معماری اسلامی
Architecture, Islamic
زیارتگاههای اسلامی
Islamic shrines
-- قم
-- Qom
-- قم
-- Qom
a07
a07
a09
a09
a11
a11
a13
a13
a15
a15
قم -- زیارتگاهها
هنری ، کتیبه ، حرم حضرت معصومه ، حرم مطهر حضرت معصومه ، صحن حرم مطهر حضرت معصومه ، خوشنویسان ، حضرت معصومه ( س ) ، خط ، حریم حضرت معصومه ، امام