Spatial Panel Data Analysis: A Practice of Foreign Direct Investment in European Union-15 Countries
[Thesis]
Akın, Nurgül
Güriş, Selahattin
Marmara Universitesi (Turkey)
2019
156 p.
Master's
Marmara Universitesi (Turkey)
2019
Mekânsal ekonometri, coğrafik birimler arasındaki mekânsal etkileşim etkilerini inceleyen ekonometrinin bir alt dalı olup bu bakımdan klasik ekonometriden ayrılmaktadır. Söz konusu birimler şehirler, ülkeler, eyaletler, bölgeler olabilir ve çalışmanın doğasına bağlı olarak daha da çeşitlendirilebilmektedir.Mekânsal ekonometriye konu edinilen bu mekânsal etkiler; mekânsal bağımlılık ve mekânsal heterojenlik olarak sınıflandırılabilir.Mekânsal bağımlılık, bir değişkenin tanımlandığı bölgedeki değeri ile kendisine komşu olana diğer bölgelerde aldığı değerler arasındaki fonksiyonel ilişki olarak tanımlanabilir.Mekânsal heterojenlik(değişkenlik) ise,mekânsal verinin sabit olmayan varyansıdır. Mekânsal bağımlılık,klasik regresyon varsayımlarından açıklayıcı değişkenlerin tekrarlı örneklerde sabit olduğu yönündeki varsayımı; mekânsal heterojenlik ise örneklem verisinde sabit varyanslı basit doğrusal ilişki olduğu yönündeki varsayımı ihlâl eder. Mekânsal etkilerin göz ardı edilmesi modelde tanımlama hatalarına neden olur. Mekânlar arasında tanımlanan bu ilişkinin nicelleştirilerek modele dâhil edilmesini mekânsal ağırlık matrisi sağlar. Bağımlı değişkenin(bazı modellerde bağımsız değişkenlerin de) ağırlık matrisi ile ağırlıklandırılarak modelin sağ tarafında yer almasıyla mekânsal regresyon modelleri elde edilir. Mekânsal panel veri setleri ise bölgeler, eyaletler, ülkeler, şehirler gibi coğrafi birimlerin zaman serisi gözlemlerinden oluşur. Bu çalışmanın amacı uygulama alanında güncel bir konu olan mekânsal panel veri analizi ve mekânsal panel veri modelleri tahmin yöntemlerinin tanıtılması ve bu yöntemlerle AB-15 ülkelerine gelen doğrudan yabancı yatırım verilerinde mekânsal bağımlılığın tespitini yapmak ve mekânsal bağımlılığın yapısını ortaya koymaktır. Çalışma süresince ilgisini eksik etmeyen, katkı ve önerileri ile yol gösteren tez danışmanım Prof. Dr. Selahattin Güriş'e ayrıca tez çalışmam sırasında gösterdikleri sabır, fedakarlık ve sonsuz destekleri için aileme ve arkadaşlarıma teşekkürlerimi sunarım.