وره قاجار عصر دگرگونی های مهم در تاریخ جهان و ایران بود. در این دوره، مراودات اجتماعی، بازرگانی و فرهنگی ایران و جهان غرب افزایش چشمگیری یافت و نیز اندیشهها و افقهای تازهای در میان مردم پدید آمد. یکی از پدیدههای تازه این دوره در ایران، دگرگونی در شیوه تاریخ نگاری شماری از تاریخ نگاران بود. این تغییرات باعث نگاشته شدن برخی آثار تاریخی درباره ایران شد که ترتیب و طرح تازهای داشت و نسبت به سایر منابع تاریخی، از الگوی متفاوتی پیروی میکرد. جلالالدین میرزای قاجار صاحب نامه خسروان و میرزا آقاخان کرمانی نویسنده نامه باستان و آئینه سکندری از مهمترین مورخان این سبک بودند. دو ویژگی عمده در سبک آنان عبارت بود ازک ۱- توجه به زبان فارسی، استفاده از کلمات کهن فارسی و سادهنویسی در نگارش تاریخ -۲ توجه به ایران باستان از راههای مختلف از جمله آغاز کردن تاریخ با شاهان اسطورهای یا تاریخی ایرانی به جای پیامبران و محور قرار دادن ایران، به جای اسلام؛ پرشکوه جلوه دادن ایران پیش از اسلام و سیاه نمایی تاریخ ایران در دوره اسلامی؛ پرداختن به نگارش آثار تحقیقی مستقل دربارظ سلسلههای قبل از اسلام. مطالعات باستانشناسی و کتابهای تحقیقی شرقشناسان درباره ایران، در این جریان تاریخنگاری تازه اثر گذاشت؛ اما تمام مطالب این آثار تاریخی، به ویژه مطالب بر گرفته از دساتیر و سایر منابع آذر کیوانی، با واقعیات تاریخی همخوانی نداشت. این تلاش و دگرگونی در گزارشهای تاریخی، خود بخشی از تلاش نوگرایانه ایرانیان دو سده اخیر د ر بازشناسی هویت تاریخی و ملی خود بود که هم زمان با سایر ملتهای جهان ، صورت گرفت و در فکر و رفتار جامعه و حکومت ایران دهههای بعد هم بازتاب یافت.
بررسی باستانگرایی در تاریخنگاری دوره قاجار