بررسی خود درمانی و عوامل موثر بر آن در بیماران مبتلا به دیابت شهرستان کاشان سال ۱۳۸۷
[طرح تحقیقاتی]
/ لیلا اعلمی و صدیقه طائفی و نگین مسعودی علوی
کاشان
: دانشگاه علوم پزشکی کاشان
، ۱۳۸۹.
چاپی
سابقه وهدف:خود درمانی رفتاری است که طی آن بیمار سعی می کند مشکلات مربوط به سلامت خود را، خود کنترل و مداوا کندخو درمانی رفتاری است که از هعوامل زیادی مانند درآمد،فرهنگ، تحصیلات و سن تاثیر می پذیرد در بیماری شایع و خطرناکی مانند دیابت وجود رفتارهای خوددرمانی می تواند اهمیت ویژه ای داشته باشد در این تحقیق خود درمانی و عوامل موثر بر آن در بیماران دیابتی مراجعه کننده به بیمارستان شهید بهشتی و مراجعین به مرکز دیابت کاشان با استفاده از پرسشنامه طراحی شده بررسی گردید. مواد و روشها:پژوهشی توصیفی Cross sectional در بیماران مبتلا به دیابت قندی در شهر کاشان که بیش از ۱۸ سال سن داشته و سابقه ابتلا به دیابت قندی برای حداقل شش ماه راذکر می کردند انجام گرفت کلیه بیماران بستری شده در بخش های داخلی و جراحی بیمارستان شهید بهشتی و مراجعین به مرزی دیابت از دی ماه ۱۳۸۷ لغایت تیرماه ۱۳۸۸ که دارای شرایط واحدهای پژوهش بودند طی ۶ ماه مورد بررسی قرار گرفتند پرسشنامه مورد استفاده حاوی ۲۵ سوال گزینه های لیکرت ۴ تایی بود که توسط محقق بر اساس یافته های تحقیقی کیفی طراحی شده است اعتبار پرشسنامه با استفاده از اعتبار محتوی بررسی شد روایی پرسشنامه ۰/۸۵ به دست آمد نمره بالا نشانه خود درمانی بیشتر و نمره کمتر نشانه خود درمانی کمتر است پرسشنامه توسط نمره خام کلی بررسی شد همچنین بر حسب نتایج به دست آمده از تحقیق پایلوت کسب نمره ۷۱-۱۰۰ خودرمانی زیاد،۵۱-۷۱ خود درمانی متوسط و ۲۵-۵۰ خودرمانی کم محسوب شد دراین تحقیق از آمار توصیفی مانند بیان فراوانی میانگین و انحراف معیار استفاده شد همچنین روشهای آمار تحلیلی کای دو وآزمون student T و آنالیز و تحلیل عاملی استفاده شد . نتایج : با توجه به تعداد مراجعین غیر تکراری تعداد ۴۰۰ نفر مورد بررسی قرار گرفتند ۲۰۰ بیمار مراجعین به کلینیک دیابت و ۲۰۰ بیمار در بیمارستان شهید بهشتی بستری بودند متوسط سن بیماران ۱۲/۹مثبت منفی ۵۴/۹سال بود اغلب بیماران را زنان تشکیل می دادند ۶۸/۲درصد متوسط مدت ابتلا به بیماری ۸/۳مثبت منفی ۹/۵ سال بود اکثر بیماران داراب تحصیلات ابتدایی بودند ۴۴/۴درصد و پس از آن افراد بی سواد قرار داشتند ۴۳/۹درصد ،۱۲۷ بیمار ۳۱/۸درصد تحت درمان نسولین بودند و ۲۶۷نفر ۶۶/۹درصد از قرص های کاهنده قند خون استفاده می نمودند و ۵ نفر تحت درمان رژیم درمانی غذایی بودتد ۸۳بیمار ۲۰/۸درصد دچار مشکلات کلیوی ۱۱۱نفر ۲۷/۸ درصد دچار افزایش چربی خون ۱۳۴نفر ۳۳/۵درصد دچار بیماری قلبی و ۱۹۱ بیمار ۴۷/۸درصد دچار پرفشاری خون بودند در این بررسی ۱۷نفر ۴/۲درصد به میزان زیاد و ۲۶۳نفر بطور متوسط ۶۵/۸درصد و ۱۲۰نفر ۳۰درصد به میزان کم خوددرمانی می پرداختند متوسط امتیاز خوددرمانی در بیماران ۸/۸مثبت منفی ۴۵/۸از ۲۵الی ۱۰۰ امتیاز ممکن بود در تحلیل عاملی ۲ عمامل در خود درمانی موثر بود که عبارت بودند از نگرش و عملکرد خوددرمانی و موانع پیش روی خودرمانی خوددرمانی با سن ،مدت ابتلا، محل زندگی ، نحوه درمان، ابتلا به بیماری کلیوی ، وضعیت بیمه، نوع دیابت و وضعیت بیماران بستری و سرپایی ارتباطی نداشت ،جنس ، ابتلا به بیماری قلبی و فشار خون و هیپرلیپیدمی و تحصیلات با خوددرمانی ارتباط نشان داد. نتیجه گیری: نتایج تحقیق نشان می دهد بیماران بطور متوسط به خوددرمانی می پرداختند عواملی مانند جنس و تحصیلات و ابتلا به بیماریها مانند فشار خون با خوددرمانی ارتباط داشت پیشنهاد می گردد با آموزش بیماران در مورد بیماری دیابت خوددرمانی خطرناک را در آنها کمتر نمود و روشهای درمانی مشکلات شایع به بیماران آموزش داده شود تا بیماران بتوانند خوددرمانی را به نحوه موثری انجام دهند. کلید واژه ها: خوددرمانی ، دیابت عوامل موثر بر خودرمانی