بررسی اثر الکتروشوک تراپی روی ریتم ، هدایت و رپلاویزاسیون قلب
[طرح تحقیقاتی]
/ شهرام شفائی و گودرز عکاشه
؛ مشاور طرح : معاونت پژوهشی - دانشگاه علوم پزشکی کاشان
کاشان
، ۱۳۷۹.
۷۳ص.
:جدول .نمودار
چاپی
سابقه و هدف: اختلالات روانی از شایعترین بیماریهای قرن هستند که ازمیان آنها افسردگی اساسی (MDD)، اختلال دو قطبی و اسکیزوفرنیا از شیوع بالایی برخوردارند و ECT (الکتروشوک) به عنوان یکی از مهمترین اقدامات درمانی مخصوصا" در MDD می باشد. تعداد زیادی از بیماران روانی مبتلا به MDD درگروه میانسال و مسن قرار داشته و خطر بیماریهای زمینه ای قلبی - عروقی در این سنین بالاتر است و از طرفی به دنبال ECT کاتکول آمینهای آندروژن آزاد می شوند که بر ارگانهای مختلف و از مهمترین آنها ، قلب تاثیر می گذارند . با توجه به اینکه QT dispersion یک روش غیر تهاجمی ، با ارزش و آسان برای تشخیص رپلاریزاسیون غیر هماهنگ بطن است، بنابراین می توان از این طریق بیمارانی را که در معرض سنکوب ، آریتمی بدخیم بطنی و مرگ ناگهانی قرار دارند، تشخیص داد و درمان نمود، لذا این مطالعه جهت بررسی اثر ECT بر روی قلب از طریق اندازه گیری و بررسی پارامترهای ECG انجام شده است. روش اجرا: در این پژوهش که به صورت clinical trial انجام شده است. ۴۰ مورد از بیماران مراجعه کننده به بیمارستان اخوان کاشان ، جهت درمان با ECT که سن ۲۰-۴۵ سال داشته و دارای شرائط شرکت در پژوهش که عبارت بود از: عدم وجود بیماری قلبی - عروقی زمینه ای ، هیپوکسی شریانی ، اختلالات اسید و باز ، فشار خون بالا ، اختلالات الکترولیتی ، بیماری غدد ، ریوی، کلیوی و ....و دارای الکتروکاردیوگرام پایه نرمال بودند، مورد مطالعه قرار گرفته اند. شرایط شرکت در پژوهش با گرفتن شرح حال ، معاینه فیزیکی و تستهای آزمایشگا(Cr,BUN,FBS,Mg,P,Ca,K,Na) مشخص شد. این بیماران همگی با داروهای یکسان بیهوش شدند و میزان ژول دریافتی در محدودهد۲۰-۶۰ در زمان ۱-۲ ثانیه بود. قبل از دریافت ECT و لحظاتی پس از ECT و اتمام حرکات تشنجی ECG توسط دستگاه یک کاناله CARDIETTE از نوع Autoruler مدل ۱۲/۱ گرفته شد. بعد از جمع آوری نمونه ها با توجه به اهداف پژوهش فواصل PR در لید II قبل و بعد از ECT و تغییرات ST-T و ریتم نیز در قبل و بعد از ECT بررسی و اندازه گیری شد . فواصل QT با خط کش و ذره بین اندازه گیری شد. QT cdispersion,QTcmax محاسبه شد. پس از جمع آوری ، اطلاعات ، توسط آزمونهای آماری t آزمون گردید. یافته ها: در این مطالعه ۱۷ زن و ۲۳ مرد با متوسط سن ۳۳/۰۲ سال که ۷ مورد (۱۷ درصد) اسکیزوفرنی ، ۱۶ مورد (۲۰ درصد) افسردگی اساسی ، ۱۵ مورد (۳۷/۵ درصد) اختلال دو قطبی ، ۱ مورد (۳ درصد) اختلال جسمانی شدن و ۱ مورد ( درصد) عقب ماندگی ذهنی داشتند، شرکت داشتند. در این تحقیق فراوانی ریتم سینوسی قبل از ECT ۱۰۰ درصد بود که بعد از ECT به ۹۷/۵ درصد رسید و در یک مورد (۲/۵ درصد) ریتم غیر سینوسی مشاهده شد. همچنین فراوانی تعداد ضربان قلب طبیعی (۶۰ - ۱۰۰ ضربه در دقیقه) از ۳۴ مورد (۸۵ درصد) قبل از ECT به ۱۸ مورد (۴۵ درصد) بعد از ECT رسید. فراوانی تاکی کاردی از ۱۲/۵ درصد به ۵.۵۲ درصد رسید. فراوانی برادیکاردی نیز ۲/۵ درصد بود. در این تحقییق فراوانی PR-interval بعد از ECT ۶۰ درصد کاهش ۵ درصد افزایش و ۳۵ درصد بدون تغییر بود که نشان دهنده تاثیر ECT در کاهش PR-interval می باشد. میانگین QTcmax از ms ۴۷ -+ ۴۶۸ قبل از ECT، به ms ۴۴ -+ ۴۷۸ بعد از ECT رسید که افزایش معنی داری در آن مشاهده نشد(۲۳ درصد=(p.value . میانگین QT dispersian از +- ms۵۹ قبل از ECT به ms ۴۶ -+ ۶۴ بعد از ECT رسید که افزایش معنی داری در آن مشاهده نشد (۵۱ درصد<(p.value میانگین QTc dispersion از ms ۴۵ -+ ۶۹ قبل از ECT به ms ۷۹ -+ ۵۴ بعد از ECT رسید که افزایش معنی داری در آن مشاهده نشد.(۰/۲۸<(p.value نتیجه گیری: در این مطالعه تاثیر ECT بر روی تعداد ضربان قلب مشاهده شد که بصورت افزایش بود. همچنین ECT بطور مشخص باعث کاهش PR-interval گردید.ECT اثری برQTc dispersion,Qt dispesrsion,Qtc max ندارد و ECT یک روش safe در افراد بدون بیماری زمینه ای قلبی - عروقی می باشد