بررسی روایات تفسیری فریقین در مساله ازدواج حضرت یوسف علیه السلام با زلیخا
First Statement of Responsibility
معارف مجید, مصلایی پوریزدی عباس, قاسمی حامد مرتضی
SUMMARY OR ABSTRACT
Text of Note
در قرآن کریم مطلبی درباره ازدواج حضرت یوسف علیه السلام با زلیخا نیامده است، اما در جوامع روایی و تفسیری فریقین، چهارده روایت درباره آن یافت می شود که هشت روایت در کتب تفسیری و شش روایت در کتب روایی نمود یافته است؛ البته کتب تفسیری در این رابطه نسبت به کتب روایی، از قدمت برخوردارند. نگاه نخست گویای طرق مختلف این روایت است، اما پس از بررسی اسناد و متون این روایات پی می بریم که همگی دچار ضعف سند بوده و مشکلات محتوایی نیز دارند. این روایات از لحاظ سندی، مرسل یا مرفوع یا مقطوع بوده یا اینکه راویانی ضعیف دارند. در متن این روایات نیز اختلافات زیادی وجود دارد. همچنین در آن ها مطالبی به چشم می خورد که با قطعیات قرآن مغایرت دارد. از طرف دیگر، بررسی کتاب مقدس بیانگر آن است که بخشی از محتوای این روایات از کتاب مقدس گرفته شده و پس از دخل و تصرف و اضافات، وارد جوامع روایی و تفسیری شده است. از جمله آنکه نام دو فرزند حضرت یوسف علیه السلام از تورات گرفته شده، اما برخلاف تورات آن دو فرزند به جای آسنات به زلیخا نسبت داده شده است. با توجه به تعدد و جامعیت روایات وهب بن منبه نسبت به دیگر روایات، محتمل است که ریشه این روایات به او برسد، به طوری که راویان پس از او هرک دام به نحوی، از طرف خود، شاخ و برگی به آن افزوده اند. نتیجه آنکه برخی از مسلمانان در این موضوع به اهل کتاب مراجعه کرده و از روایات آنان متاثر شده اند. بنابراین نسبت به صحت اصل روایات سوءظن حاصل می شود، هرچند که احتمال وقوع ازدواج با توجه به قدر مشترک همه روایات منتفی نمی گردد.
TOPICAL NAME USED AS SUBJECT
Entry Element
حضرت یوسف علیه السلام;ازدواج حضرت یوسف علیه السلام;زلیخا;روایات تفسیری;اسرائیلیات;