نوشتار حاضر از طریق بررسی وجه اتصالات نحوی و بلاغیِ دسته آیات و تناسب آیات آنها با یکدیگر، به ارائۀ ترجمهای تفسیری و پیوسته از هر آیه نائل آمده است؛ سپس با استفاده از قراین و شواهد لفظی ـ درون سورهای و با اتکا به لفظ کلمات سوره ـ و غیر لفظی ـ برون سورهای و بدون اتکا به لفظ کلمات سوره ـ و به دنبال آن، پیگیریِ وجه هدایتیِ هر کدام از دسته آیات با جستجو در منابعِ تفسیریِ ترتیبی که نگاه وحدت موضوعی به سورههای قرآن دارند و برخی منابع علوم قرآنی، به دنبال تأیید و اثبات نظریۀ وحدت موضوعی سورهها، ذیل سورۀ احزاب میپردازد تا نشان دهد، سورۀ مبارکۀ احزاب که در نگاه نخستین، حاوی مطالبی پراکنده و بیارتباط است، دارای یک موضوعِ محوری میباشد و تمامی آیات سوره حول آن موضوع گرد آمدهاند. در نتیجه، بر اساس نظریۀ توقیفی بودن دستهبندی مجموعهای از آیات در هر سوره میتوان به پیام محوری آن دست یافت. به دست آوردن هماهنگی و ارتباط مستحکم آیاتی نظیر: ظِهار و تَبنّی و تطهیر، حجاب، پرسش از قیامت و حادثۀ جنگ احزاب با یکدیگر، مرهون نظریۀ تناسب و هماهنگی آیات است. با پیگیری عمیق مفاهیم آیات همجوار و به تبع آن آیاتی که در یک سیاق سوره و در کنار هم قرار گرفتهاند، میتوان به پیام کلی هر یک دست یافت و از این رهگذر به کشف غرض و موضوعی واحد و حاکم بر دیگر موضوعات دستهآیات موجود در سوره نائل گردید؛ لذا، از کنار هم قرار دادن این پیامها و کشف ارتباط میان آیات که لازمۀ سخن گفتن حکیمانۀ خداوند است، در مییابیم که سورۀ احزاب با وجود آیات گوناگون و به ظاهر نامرتبط با هم، متشکل از محوری کلی و خاص به خود است که تمام آیات، گرداگرد آن جمع شده است و گویای داشتن معانی هماهنگ و منسجم آنها با غرض نهایی سوره میباشد؛ تا موضوع محوری بودنِ سورۀ احزاب را تبیین کند. در نهایت با به کارگیری سبک نمودار درختی، به کشفِ موضوعِ محوریِ سوره، با عنوان نحوۀ عملکرد مؤمنان در ساماندهی شرایط بحرانی فرهنگیِ جامعۀ اسلامی رسیده است.کلیدواژه: هدف سوره، وحدت موضوعی، موضوع محوری، موضوعات سوره، ارتباط آیات، سورۀ احزاب، قرآن کریم