بررسی و تحلیل ساختار اجتماعی محلات شهری قم (سال 1382)
General Material Designation
[مقاله]
First Statement of Responsibility
جواد افشار کهن -رسول ربانی- صمدکلانتری
PHYSICAL DESCRIPTION
Specific Material Designation and Extent of Item
۲۶ص.
GENERAL NOTES
Text of Note
اعتبار هر نظریه و مکتبی از یک جنبه در میزان علمی و کاربردی شدن آن است. نظریهها و مکاتب مختلف جامعهشناسی شهری درصدد تبیین موقعیت و کاربری مناطق شهری هستند، برای مثال، نگرش سیستمی شهر را یک نظام پویا و متضمن تفکرات و روابط واقعی میداند که در آن انواع سنخهای آرمانی یافت میشود. دیدگاه دورکیم، مارکس، زیمل، وبر، پارک، ویرث، مکنزی و... هر کدام به نحوی شهر را مورد بررسی قرار میدهند. آنچه مهم است انطباق این دیدگاهها با شرایط شهرهای مختلف است و مهمتر اینکه شهرها چقدر توانستهاند براساس این دیدگاهها ساخته شوند. در این تحقیق ضمن بررسی دیدگاههای مختلف، در جهت انطباق آنها با شرایط شهر قم تلاش شده است. در این شهر قم (با توجه به فضای مذهبی شهر) ما شاهد جنبههای ناهمگون فرهنگی و نابهنجار قومی در این زندگی شهری هستیم و مهاجر پذیر بودن این شهر و مهاجرت بیرویه فقرا و طبقات متوسط به پایین به این شهر، موجب شکلگیری شکافهای حادی گردیده است. در جهت تسهیل روند تحقیق، شهر قم به چهار منطقه و 65 محله تقسیم گردید و البته تاکید بر محلات شهری در راستای پر اهمیت بودن آنها به عنوان کوچکترین واحدهای اجتماعی در شهرهای اسلامی بوده است. بدین طریق زمینههای مشارکت اجتماعی شهروندان امکان تحلیل و بررسی یافته و مقدمات برنامهریزی مبتنی بر "محله" (و نه "منطقه") فراهم گریده است.
Text of Note
"در این رابطه در محلات مهاجرنشینی که ناهمگنی فرهنگی بیشتر بوده است میزان تنشها و مسایل اجتماعی نیز تقریبا بیشتر از سایر نقاط است به عنوان مثال یکی از ساکنین منطقه نیروگاه تعریف مینمود که حتی بنا به دلایلی بر سر خرید یک گوسفند مدتها بین دو محل نزاع بود و مشکل از طریق دخالت نیروهای انتظامی حل گردید. نظر به اینکه شهر قم از چهار جهت اصلی و مسیر حمل و نقل جادهای با سایر مناطق در ارتباط بوده است، لذا جمعیت زیادی را در اطراف این مسیرهای حمل و نقل متمرکز کرده است و نیز در مراحل بعدی با توسعه سیستمهای حمل و نقل عمومی شهری و ایجاد مجتمعهای مسکونی و شهرکهای جدید و نیز ورود مهاجرین از مناطق دیگر به شهر قم فواصل بین نقاط ستارهها پر شده است. این تعداد معمولا در محلههای مرکزی شهر زندگی میکنند ولی میزان 40 درصدی متولدین غیربومی نیز قابل ملاحظه است زیرا به جز مهاجرین خارجی (بخصوص عراقی) که از وضع مالی نسبتا خوبی برخوردارند طبعا بقیه از استانهای همجوار و غیرهمجوار آمده و وضع مالی مناسبی ندارند و همین وضعیت میتواند در فرآیندهای توسعهای شهر اثربخش باشد. ـ وضعیت مالی: به طور میانگین 60 درصد ساکنین محله های قم فقیر هستند و اگر وضعیت متوسط نشین (از لحاظ مالی) را به آنها اضافه کنیم بعضا بیش از 90 درصد خواهد شد، لذا این پدیده کارکردهای نامناسبی را برای توسعه قم به همراه خواهد داشت، زیرا کسانی وارد قم شدهاند که سرمایهای نداشته اند و در عین حال آمدهاند که از امکانات دیگر شهروندان بهرهمند شوند؛ همین عامل نیز از امکانات رفاهی شهروندان قم میکاهد."
Text of Note
از نظر جغرافیایی شهر قم در چهارراه ارتباطی قرار دارد که با توسعه فضایی شهر ارتباط مستقیمی دارد محور اصلی شهر قم را حرم حضرت معصومه (س)تشکیل میدهد در اطراف آن خیابانهای اصلی شهر قرار دارند
PIECE
Title
جامعه شناسی کاربردی
Volume Number
شماره ۱۷ علمی-پژوهشی )(۲۶ صفحه - از ۹۳ تا ۱۱۸)
Date of Publication
سال ۱۳۸۳
TOPICAL NAME USED AS SUBJECT
Entry Element
مهاجرت
Entry Element
مسکن
Entry Element
Housing
Entry Element
Dwelligs
Entry Element
Emigration and immigration
Topical Subdivision
-- تحقیق
Topical Subdivision
--Research
a06
a07
a07
a07
a06
GEOGRAPHICAL NAME USED AS SUBJECT
Entry Element
قم (استان)
Entry Element
Qom (Iarn: Province)
Topical Subdivision
-- جمعیت
Topical Subdivision
-- Population
a11
a11
UNCONTROLLED SUBJECT TERMS
Subject Term
شهر ، محله ، شهر قم ، محلههای شهری قم ، مهاجرین ، شغل ، ساختار اجتماعی محلات شهری ، مهاجرت ، سکونت ، جمعیت